Yavru Köpeklerde Temel İtaat Eğitimi

Hayatınıza katılan yeni bir dostunuz mu var? Küçük dostunuzun nasıl bir ruh halinde ve algıda olduğunu anlamanız onunla kuracağınız iletişime bağlı, eğer bu iletişimi köpek yavruyken sağlarsanız en sağlıklı ve ideal zamanda kısacası yolun başındayken onunla harika bir bağ kurmuş olursunuz. Yeni dostunuzun ve sizin hayat standartlarınız bu sayede daha kaliteli hale gelmiş olur. Yavru bir köpek sahiplendiniz ve onunla uyum içinde anlaşmanız gerekli aksi halde ne o sizi ne de siz onu anlayabilirsiniz.

Temel itaat eğitimi yavru köpeğe verilen ilk ve başlıca eğitimler arasındadır. Henüz yavruyken bu eğitimin verilmesi yavrunun yetişkinlikteki mental sağlığı açısından oldukça önemlidir. Geç kalmış eğitimler başarıyı düşürür veya daha zahmetli bir hal alır.

Bu eğitim ile sadece otoritenin sahibi olmakla kalmayıp onun en yakın can dostu olabilirisiniz. Böylece sizinle kuracağı iletişime hayran kalacaksınız. Sadece onun ev kurallarına uymasından ya da dışarıya çıktığında sizin komutlarınızı dinlemesinden bahsetmiyoruz aynı zamanda onun karakterini, duygularını ve beklentilerini anlayacağınız sağlıklı bir iletişim söz konusu elbette. Onunla kopuk ve olumsuz bir ilişki kurmak yerine onu daha iyi anlayıp hissedebileceğiniz bir dostluktan bahsediyoruz.

Köpekler cins ve ırklarına göre farklı karakterlere ve fiziksel özelliklere sahiptirler. Bu etkenler de onun davranışlarını şekillendirir. Genetik yapıdan gelen davranış şekillerinin yanı sıra çevresel etkiler ile oluşan davranışlar veya içgüdüsel davranış biçimleri cins ve ırka göre farklılık gösterir. Köpeğin yavruyken eğitim almasının önemi, olumsuz davranışlarını karakteri oturmadan olumlu yönde eğitmek için göz ardı edilmemelidir.

Yavru köpeğin ilk eğitimi aslında doğumundan itibaren annesinin yön vermesiyle oluşur. Yavru annesinin otoritesini kabul eder böylece aradaki sevgi bağının da yardımıyla olumlu yönde algısı gelişmeye başlar. Bu süre boyunca annenin sürünün lideri olduğunu kabul eder ve sürü hiyerarşisini öğrenir. Yavru anne sütünden kesilip sahiplenildiği günden itibaren sizinle de aynı bağı kurması ilişkinizin sağlığı açısından çok önemlidir.

Peki ideal yaş ne zaman?

3 – 6 ay arası verilen itaat eğitimi daha başarılı sonuç verir çünkü köpeğin karakteri ve karakteristik davranışları bu yaşta henüz oturmamıştır. Eğitimin rehberliğinde sizinle doğru iletişime geçmesi için en doğru zamanlamadır. Henüz algıları açıkken ve davranışları şekillenmemişken eğitimin verilmesi gereklidir.

Bazı cins ve ırklarda eğitimin özellikle erken yaşta verilmesi çok önemlidir. Alabai, kangal, rottweiler, cane corso, mastif, chow chow, husky, samoyed ırkları ve benzeri ırklar özellikle 3 ila 6 ay arası mutlaka eğitime alınmalıdır. Çünkü  bu ırklar inatçı ve fiziksel olarak da güçlüdür, bu sebeple köpek henüz kendi potansiyeli fark edip bu potansiyeli olumsuz davranışlara çevirmeden eğitmek önemlidir. Bu güçlü yapılarını, eğitimle olumlu yönde şekillendirilmesi hem sizin hem de yavrunun gelişimi ve rahatı için önemle tavsiye edilir. Bu ırklar eğer eğitim için geç kalırsa, kas ve kemik yapıları ve tabi ki bununla birlikte karakteri de oturacağından eğitim başarısızlıkla sonuçlanabilir ya da çok zorlaşabilir. Elbette ki bu durum yavru köpeğinizin kesinlikle eğitilemeyeceği anlamına gelmez ama bazen başarılı olsa da geç kalmış eğitim çoğunlukla zordur ve başarısız olma ihtimali yüksektir.

Temel itaat eğitiminin süresi nedir?

Temel itaat eğitimi 4 hafta sürer ve sizin eşliğinizle ilerleyen bir süreçtir. Eğitime gelen yavru öncelikle eğitmeni ile dostluk bağı kurar. Eğitmen ırkın tüm genetik özelliklerini, beden dilini, cins özelliklerini bilir ve bu etkenler doğrultusunda köpeğin sizden beklentilerini ve nasıl eğitilmesi gerektiğini anlar. Böylece artık küçük dostunuzla aynı dilden konuşabilirsiniz. Onunla sağlıklı bir iletişime geçmek ve dostluk bağı kurmak oldukça önemlidir çünkü o sizi en yakın dostu olarak görür.

Eğitim neden önemlidir?

Köpekler bizlerin insan yani faklı bir canlı olduğumuzun farkındadır ve tüm diğer hayvanlar gibi bizden daha duygusaldır. Eğitim sayesinde sadece siz onu değil o da sizi yakından tanıyacak ve en yakın dostunun beklentilerine cevap verebilmek için sizinle çok özel bir bağ kuracak. Eğitimin potansiyel olumsuz davranışları ortadan kaldırmasıyla yavru köpeğiniz sizin beklentilerinizi anlayacak yönde yani olumlu anlamda eğitilmiş olur.  Eğitim sizin otorite sağlamanız konusunda temel gereksinimdir ama sizin bu otoriteyi nasıl sağlayacağınız konusunda size de yön verir. Günümüzde maalesef hala köpeğine eğitim vermeyen sahip ve yetiştiriciler bulunuyor. Özellikle yukarıda saydığımız ırklar için bu yaklaşım oldukça olumsuz sonuçlara neden oluyor. Köpek asi, saldırgan ve kontrol edilemez bir hale geliyor ve sahibi de nasıl davranması gerektiğini bilmeyen bu zavallı köpeğe şiddetle cevap veriyor. Ne eğitimde ne de sonrasında asla köpeğe şiddetle karşılık vermemek gerekir çünkü köpeğiniz de sizin agresif davranışlarınıza aynı şekilde cevap verir ve sahip köpek ilişkisi içinden çıkılamaz bir hal alır.

Sahibinin bilinçsiz yaklaşımı yüzünden oluşan negatif davranışlar köpeğin psikolojisine de olumsuz etki eder. Eğer köpekte davranış bozukluğu varsa mutlaka eğitim öncesinde nerede, kiminle ve nasıl yaşadığına bakılır. Eğitime sahiplenildikten itibaren getirilen yavrular bu nedenle oldukça şanslıdır çünkü eğitim süresince sahibine de gerekli yönlendirmeler yapılarak ona nasıl davranması gerektiği öğretilir. Köpeğinizi ödül ceza yöntemi ile de eğitebilirsiniz ama bu yöntemin rüşvet halini alması pek tavsiye edilmez ve de cezanın kesinlikle şiddet ve eziyet sayılabilecek boyuta taşınmaması gereklidir. Ayrıca tutarsız olmanız da yavrunun hangi durumda nasıl davranacağını bilememesiyle sonuçlanır.

Eğitimde neler öğretilir?

Otur, kalk,  gel, yat, bekle, otur ve bekle, yat ve bekle, ayakta bekle, takip et, beni izle gibi komutlar ve sağa sola nizami dönüşler, sol tarafta diz hizasında sizin adımlarınıza uygun yürüyüş, haydi beraber komutuyla sizinle koşması, yavaş komutuyla sizin yürüyüş ritminize ayak uydurması, kal komutuyla olduğu yerde beklemesi, ayrıca gel komutuyla çağırıldığında gelip önünüze paralel uzanması,  geç komutuyla sağ arkanızdan dolanıp sol tarafınıza geçerek oturması, hayır komutuyla yaptığı olumsuz davranışı bırakması, bırak komutuyla ağzındaki nesneyi bırakması, al komutuyla ona verilen nesneyi alması, öl komutuyla ölü taklidi yapması, sus komutuyla susması, pati ver komutuyla sağ ve sol patisini vermesi, çak dostum komutuyla patisini elinize vurup çekmesi, aport komutuyla atılan nesneyi yakalaması ve bırak komutuyla nesneyi size vermesi, insanların üzerine oyun amacıyla dahi atlamaması gerektiği, sosyalleşmeyi yani diğer hayvan ve insanlarla olumlu yönde anlaşması, yabancıların verdikleri yiyecekleri yememesi gerektiği, sofradan yemek almaması gerektiği, ev düzenine uyması ve eşyalara zarar vermemesi öğretilir ayrıca aferin bravo komutlarıyla onu olumlu davranışlar sergilemesi için cesaretlendirerek bu sözcüklerin olumlu anlamlarını kavraması pekiştirilir üstelik  eğer köpeğinizin özel bir yeteneği varsa keşfedilip isteğiniz doğrultusunda bu yönde de eğitilir.

Eğitim sayesinde köpeğinizin beden dilini de anlayacaksınız. Mesela ne zaman acıktığını ya da ne zaman sinirli olduğunu bileceksiniz çünkü köpeklerin ortak içgüdüsel bir beden dili vardır. Acıktığında gözlerinizin içine yalvararak bakabilir ve sinirli olduğunda dik bir kuyruk ve ileriye çıkarılan bir çene ile boynundaki tüylerin arkaya doğru kabartarak kendini büyük göstermeye çalışabilir. Öte yandan uysallık sergilemek isteyen itaatkar köpek ise kendini daha küçük göstermeye çalışacak ve yavru köpek gibi davranacaktır. Yere uzanarak kuyruğunu aşağıda tutar ve aşağı doğru sallamaya başlar. Başka bir örnek ise havlamak ve mızmızlanmak için verilebilir. Bu ruh hali içindeki köpek utanıyor olduğundan bu davranışı size alarm vermek amacıyla geliştirmiştir. Sizi bir konuda uyarmaya çalışıyordur. Eğer havlamaya deva ediyorsa ve bu davranışı yanlışsa onu sakinleştirip susmasını söyleyin. Böylece birkaç yanlış alarmdan sonra ne zaman havlaması gerektiğini öğrenecektir.

Bu ve bunun gibi birçok örnek sayılabilir. Sadece onun beden dilini anlamakla kalmayıp eğitimdeki kazanımlardan sonra onu çok yakından tanıyacaksınız ve o da bir o kadar sizi tanıyıp anlayacak ve tamamen uyum sağlayacak. Hem sizin hem de onun psikolojisi, ayrıca da hayat standartlarınız kurduğunuz olumlu ilişki sayesinde sarsılmayacaktır.

Yavru köpek eğitiminde önemli ipuçları:

• Eğitim her iki tarafın da keyif alması gereken bir süreçtir bu yüzden sabırlı olmalısınız ve eğer moraliniz çalışamayacak kadar kötüyse köpeğinizle kısa bir süre çalışmasanız daha iyi olur. Fakat bu süre uzun bir aralığa dönüşürse eğitimde kopukluk olacak ve eğitim uzayacak ya da zorlaşacaktır.
• Köpeğiniz doğru ve olumlu bir davranış sergilediğinde onu ödüllendirin, ona övgü sözcükleri söyleyin ve ona şevkat, sevgi gösterin ve bunu anında yapın ki kafası karışmasın ne için ödüllendirildiğini öğrensin.
• Eğitimden sonra onunla oyun oynayın ki eğitim onun için eğlenceli bir sonla bitsin böylece bir sonraki seferi heyecan ve istekle bekleyecektir.
• Eğitim sürecini onun en başarılı olduğu noktada bırakın veya o noktada sonlandıracak şekilde ilerletin. Bu yöntem onun kendisine olan güvenini artıracak ve kendisini daha iyi hissetmesini sağlayacak.
• Tutarlı ve istikrarlı olun.
• Ona zaman verin, sabırlı olun ve pekiştirmesi için sürekli tekrar yapın ve düzenli tekrarlayın.
• Köpeğinizi asla gereksiz yere ödüllendirmeyin veya cezalandırmayın.
• Eğitimi mümkün olduğunca kısa, seri ve eğlenceli şekilde uygulayın.
• Onun saygı ve sevgisini kazanın.

Referanslar

[1] Puppy training—ROYAL CANIN ® – Royal Canin. (n.d.). Retrieved from https://www.royalcanin.com/us/dogs/puppy/how-to-train-your-puppy

[2] Temel itaat eğitimi – Elit Yavru. (n.d.). Retrieved from https://www.elityavru.com/tr/blog/34/temel-itaat-egitimi

[3] Puppy Obedience Training: How to Get Started: Hill’s Pet. (n.d.). Retrieved from https://www.hillspet.com/dog-care/training/puppy-obedience-training

[4] Köpek Temel İtaat Eğitimi Nasıl Verilir – Greendog. (n.d.). Retrieved from https://www.greendog.com.tr/etiket/263/kopek-temel-itaat-egitimi-nasil-verilir

[5] Stregowski, J. (2020, January 28). This Step-by-Step Guide Can Help You Completely Train Your Dog. Retrieved from https://www.thesprucepets.com/steps-to-train-your-dog-1118273

[6] Basic Obedience Training For Puppies: Where to Start. (n.d.). Retrieved from https://www.akc.org/expert-advice/training/basic-obedience-training-for-your-dog/

[7] Horwitz, D. (n.d.). Puppy Behavior and Training – Training Basics. Retrieved from https://vcahospitals.com/know-your-pet/puppy-behavior-and-training-training-basics